1 Ocak 2017'den başlayarak Türkiye de ABD, İngiltere, Yeni Zelanda, İtalya ve Şili gibi çokca ülkede var olan olan, kısaca BES olarak...
1 Ocak 2017'den başlayarak Türkiye de ABD, İngiltere, Yeni Zelanda, İtalya ve Şili gibi çokca ülkede var olan olan, kısaca BES olarak da bilinen otomatik katılımlı Kişisel Emeklilik Sistemi uygulamasına başlandı. Fakat önceki sosyal güvence ve emeklilik sistemlerimizden biraz değişik işleyen Kişisel Emeklilik Sistemi hakkında çok soru işareti var. Biz de bu konumuzda otomatik katılımlı BES hakkında bilgiler verip, hangi büro için ne zaman başlayacak sorusunu da cevaplayacağız.
Kişisel emeklilik sistemi, belli şirketler veyahut bankalar ile insanların aylık alacağı paralarının belli bir parçasını biriktirerek çalıştıkları süre içerisinde birikim yapmalarını; sonra da bu birikimi dilerlerse emekli aylığı olarak almalarını sağlayan bir sistemdir. BES'in otomatik katılımlı olması ise devletin yönlendirmesi ile işverenlerin çalışanlarını bu sisteme otomatik olarak kaydetmesi durumunda olur. 1 Ocak 2017 itibarı ile türkiyede işleyecek olan sistem otomatik katılıma sahiptir. Bunun anlamı, BES'e prim ödemeleri yapılmış olması için çalışanlardan bir izin istenmeyecek lakin isteyen katılımı takip eden 2 ay içerisinde sistemden çıkıp bütün parasını iade alabilecek.
Kişisel Emeklilik Sistemi için otomatik kaydedilenler, 45 yaş ve altında çalışan kişiler olacak. Yani 1972'den önce doğan sigortalılar otomatik katılımlı BES'e dahil değiller. İlk verilere göre 2017'nin sonuç kısmında toplamda 14 milyonu aşkın sigortalı, otomatik kişisel emeklilik sistemi ile prim ödemesi yapmak suretiyle sisteme dahil olacak.
Çalışan kişilerin maaşlarından kişisel emeklilik sistemi için kesilecek fiyat prime esas kazancın %3'ü olarak belirlenmiştir. Yani asgari kesinti 53 TL, maksimum kesinti ise 340 TL olacak. Buna bağlı olarak bir yılın sonuç kısmında BES ile yapılacak birikim asgari 1800 TL, en fazla 5500 TL olacak. Ama, kanunla beraber Bakanlar Kuruluna kesintinin yapılacağı oranı %6'ya çıkartma veya %1'e azaltma yetkisi verildi.
Ek olarak ödenen primlere ilaveten, 3-6 sene süresince sistemde kalan sigortalılara %15, 6-10 sene süresince kalanlara %35, 10 yılını dolduranlara %60, sistemde minimum 10 sene kalıp 56 yaşını dolduranlara ise %100 devlet katkısı verilecek. 10 sene süresince sistemde kalıp emekli olunca BES'ten maaş alan sigortalılara ise ek %5 devlet katkısı olacak. Böylelikle devlet katkılarını sadece sistemde kalmaya niyetli çalışan kimselerin alması amaçlanmış.
Otomatik katılımlı kişisel emeklilik sisteminde cayma hakkı bulunuyor. Sisteme kayıtları yapılmış çalışan kimseler sözleşmeyi takip eden iki ay süresince bu cayma haklarını kullanmak suretiyle o zamana kadar yapılmış bütün prim ödemelerini geri alarak hiçbir maddi kayıp yaşamadan sistemden çıkabilirler. Fakat, eğer çalışan kişiler bu iki aydan sonra sistemden çıkmak isterse emeklilik sistemini sağlayan şirket ile yapılmış olan sözleşmeye bağlı olarak belli bir tutarda kesinti yapılabilmektedir ve maaşından kayıp yaşayabilir. Dolaylı olarak sisteme otomatik kaydedilen çalışan kimselerin bu cayma haklarını iki ay içerisinde kullanmaları onlar için daha avantajlı olabilecektir. Ek olarak, sistemden 3 seneden önce çıkan çalışan kimselerin bu maddi kayıpların yanında, alacakları devlet katkısından da muaf olacaklarını hatırlatalım.
Otomatik katılımlı kişisel emeklilik sistemi türkiyede yeni uygulama olduğundan ötürü meydana gelebilecek anlaşmazlık veya sıkıntıların daha çabuk çözülebilmesi adına aşamalı bir geçiş sağlanmış. Yani 45 yaşın altındaki bütün sigortalıların BES'e geçmesi benzer tarihte değil, iş yerlerine göre belirlenen bir tarihte yapılacak. Belirlenen tarihler ise şöyle:
1000 ve üstü çalışanı olan özel sektör : 1 Ocak 2017
Genel ve özel bütçeli idareler yani memurlar : 1 Nisan 2017
250-1000 çalışanı olan özel sektör : 1 Nisan 2017
100-249 çalışanı olan özel sektör : 1 Temmuz 2017
Mahalli idareler ve KİT'ler (Kamu İktisadi Teşebbüsler) : 1 Ocak 2018
10-49 çalışanı olan özel sektör : 1 Temmuz 2018
5-9 çalışanı olan özel sektör : 1 Ocak 2019
Bu tarihler işverenler bakımından da önemli çünkü yasa aracılığıyla yapılmış olan düzenlemelere ve yükümlülüklere uymayan işverenler için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca 100 TL idari para cezası uygulanacak. Ek olarak bu cezanın dışında, patronun ihmalinden doğan bütün maddi hasar çalışana ödenmek zorunda.
Dilerseniz bir sonraki konumuz olan Memurlara özel kredi kampanyaları adlı yazıyı okuyabilirsiniz.
Yorumlar
Henüz yorum yapılmadı.