Zamanımızda pek çok kimse işe girerken işveren ile beraber iş sözleşmesi yapmaktadır. İş sözleşmesini imzalamadan önce maddelerinin d...
Zamanımızda pek çok kimse işe girerken işveren ile beraber iş sözleşmesi yapmaktadır. İş sözleşmesini imzalamadan önce maddelerinin doğru olarak eklendiğine ve şartların münasip olduğuna dikkat göstermek gerekir. Bu makalemizde iş sözleşmelerinde nelere dikkat edilir, bunu işleyeceğiz.
İlk etapta iş sözleşmesinin ne demek olduğuna bakalım. 4857 sayılı İş Kanununa göre iş sözleşmesi şöyle tanımlanmıştır: İş sözleşmesi, bir tarafın yani işçinin bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın yani patronun fiyat ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmeye iş sözleşmesi denir.
Esasen sözleşmenin mantığı iki tarafın da bir hukuki sonucu elde edebilmek için iradelerini karşılıklı olarak açıklamalarıdır. İş sözleşmeleri, iki tarafa da borç yükleyen sözleşme çeşitlerindendir.
İş sözleşmeleri hem işverenler için aynı zamanda işçiler için pek önemli bir yer tutmaktadır. İş sözleşmeleri ek olarak işveren için de işçi için de bir yol haritası özelliği taşımaktadır. İlk başta iki taraf belli bir zaman görüşerek işin esas bölümüne geçmektedir. Taraflar en başta işçinin hangi işi yapacağını, hafta içinde veya ayda ne kadar çalışacağını, maaşın ne kadar olacağını ve diğer unsurları tartışırlar ve bu unsurlar da sözleşmede yer bulur.
Sözleşmede yer bulan bu hususlardan ötürü iş sözleşmesi her iki taraf için de önemli sayılabilecek bir yer tutmaktadır. Lakin geriye dönüp bakıldığı zaman işveren ve işçi arasındaki davaların en büyük nedeni de iş sözleşmeleri olarak görülür. O yüzden iş sözleşmesi yapmadan önce iki tarafın da konu hakkında bilgili olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir.
İş sözleşmelerinde ilk dikkatli olunması gerekli olan kurala göre sözleşmeler muhakkak yazılı yapılmalıdır. Esasen sözleşmelerin yazılı olma gibi bir zorunluluğu yoktur, iş sözleşmeleri sözlü de yapılabilmektedir. Lakin iş mevzuatına göre geçerlilik zamanı 1 sene veyahut daha çok olan iş sözleşmeleri yazılı olarak düzenlemelidir. Yani geçerlilik zamanı 1 seneden az olan iş sözleşmeleri yazılı olarak düzenlenmeyebilir ama garanti olması için kağıda dökülmesinde yarar vardır.
İş sözleşmelerini taraflar istedikleri gibi doldurabilirler. Sözleşmenin hazırlık kısmında taraflar, kendilerine ve çalışma koşullarına münasip olan maddeleri yasal ise sözleşmeye ekleyebilirler. İşçiye de iş yeri sahibine de bir sınırlama getirilmemektedir.
Her iş sözleşmesinde bulunması gerekli olan bazı kısımlar vardır. Bu bölümleri ise şöyle sıralanmaktadır:
İşçi ve işveren bilgileri.
Sözleşmenin geçerlilik zamanı.
İşçinin deneme vakti.
İşçinin maaşı.
Fazla çalışma durumu.
Sözleşmenin fesih ve tazminat hükümleri.
İş sözleşmelerinde dikkatli olunması gerekli olan diğer bir husus da fiyat konusudur. İş sözleşmesinde fiyat muhakkak net veyahut brüt biçiminde belirtilmelidir. Eğer bu şekil bir belirtme olmazsa fiyat konusu netlik kazanmamaktadır.
İş sözleşmelerinde tarih de önemlidir. Sözleşmede yalnızca sözleşme tarihinin belirtilmesi yanlıştır. Sözleşme tarihi işe başlangıç manasına gelmemektedir. Bu nedenle iş başlangıç tarihi kesin olarak belirtilmelidir.
Diğer bir husus da, iş sözleşmesine deneme süresinin eklenmesidir. Bu sürenin sözleşmeye eklenmesi patronun lehine olur. Deneme vakti azami iki ay olarak kabul edilir. Lakin iş yeri sahibine göre bu süre daha kısa tutulabilmektedir.
İş sözleşmesinde mesai konusu da işlenebilmektedir. İşçilere fazla mesai yaptırılacaksa bunun sözleşmede belirtilmesi gerekir. Eğer sözleşmede böyle bir madde yoksa işveren işçiye mesai yaptıramaz.
İş sözleşmesine ilaveten önemli olan diğer konu da işçi özlük dosyasıdır. İşveren aracılığıyla hazırlanan işçi özlük dosyasında yer alması gerekli olan evraklar ve bilgiler şunlardır:
İşçi ile yapılmış olan iş sözleşmesi.
İşçinin ikamet bilgileri.
İşçinin iletişim bilgileri.
İşçinin kimlik bilgileri.
İşçinin sağlık raporu.
İşçinin sabıka kaydı.
İşçinin eğitim durumunu gösteren bir belge.
İşçinin öz geçmişi.
İşçinin referansları.
İşçinin maaşının ödeneceği banka hesap numarası.
Yukarı bölümde belirttiğimiz gibi iş sözleşmeleri işçi için de işveren için de hayli önemlidir. Sözleşmeler muhakkak hukukçularla beraber hazırlatılmalıdır. Sözleşmelere tarih atılmalıdır. Maddeler açıklanarak yazılmalı ve yükümlülükler doğru olarak belirlenmelidir. Sözleşmenin feshi esnasında neler olacağı ve yapılacağı açık açık belirtilmelidir. İş sözleşmelerinde yasalara aykırı maddeler olmamalıdır.
Okumaya devam etmek için bir sonraki makalemiz olan 4b sözleşmeli çalışan nasıl olunur? adlı yazıyı inceleyebilirsiniz.
Yorumlar
Henüz yorum yapılmadı.