Engelli erken emeklilik

Türkiye'de insanlar değişik sektörlerde işe başlarlar ve yasaların belirlediği yaşa sahip olduklarında iş hayatından ayrılırlar. İşe başladıkları tarihten başlayarak sigortalı olurlar ve sahip oldukları sosyal güvencelerin koşullarına göre emekli olurlar. Bu koşullar sigortalılık zamanı, bağlı olduğunuz sosyal güvencenin belirlemiş olduğu sigorta prim ödemesi gün sayısı ve yaş gibi kriterlerden oluşur. Kişilerin sahip oldukları sosyal güvence çerçevesinde emekli olduklarında, iş hayatında ödemiş oldukları sigorta primi ödemelerine göre belirlenen emekli aylığı bağlanır. Hem de sosyal ve sağlık alanında da bağlı olunan sosyal güvence kurumunun hizmetlerinden yararlanabilirsiniz. Malullük gibi hallerde, yani iş hayatında bir kaza sonucu iş gücünün bir parçasını kaybetmiş olan insanlar için engelli erken emeklilik koşulları belirlenmiştir.

Engelli Erken Emeklilik Nedir?

Türkiye'de Sosyal Güvenlik Kurumu aracılığıyla engelli kişilere engelli erken emeklilik hakkına sahip olabilirler. Bu halde emekli olmak isteyen bireylerde yaş şartı aranmamaktadır. Normal emeklilik koşullarından olan sigortalılık zamanı, sigorta prim ödemeleri, kişilerin engellilik oranına ve işe başladıkları tarihte yapılmış olan sigortaya göre değişir, buna göre belirlenir. Sosyal Güvenlik Kurumu yoluyla belirlenen yasalar çerçevesinde, değişik sektörlerde çalışmış olan fertlere engelli erken emeklilik imkanı tanınmaktadır, bu imkan erkeklerde askerlik, bayanlarda ise doğum borçlanması imkanlarıyla gerçekleşmektedir. Bazı sektörlerde sigortalı çalışan kişiler de iş gücü yıpranma imkanıyla erken emeklilik hakkına sahip olabiliyorlar. Sosyal Güvenlik Kurumu yoluyla engelli olan kimseler, engellilik oranına göre iş gücünün yüzde 80'ni kaybetmiş olan kimseler birinci derece engelli, iş gücünün yüzde 60'nı kaybetmiş olan kimseler ikinci derece engelli ve iş gücünün yüzde 50'sini ve daha düşük oranda olan kişiler üçüncü derece engelli olarak kabul edilmiştir. 2008 senesinde yeni çıkan kanunlar çerçevesinde iş gücü yüzde 60 ve üstü niceliğinde yitirmiş olan kişiler birinci derece engelli, 50-59 arası oranda iş gücünü kaybetmiş olan bireyler ikinci derece engelli ve 40-49 arası niceliğinde iş gücünü kaybetmiş olan engelli bireyler üçüncü derece engelli olarak değiştirilmiştir.

SSK sosyal güvencesine sahip olan ve sigortalı çalışan engelli memur bireyler, yüzde 40 engellilik oranına sahip olmaları halinde vergi indiriminden yararlanmak suretiyle erken emeklilik hakkına sahip olabilmektedirler. Engelli bireyler, engelli erken emeklilik koşullarından olan yaş kriteri bu halde geçerli sayılmaz, bu bireylerin sigortalılık süreleri 15 veya 20 sene olması ve sigorta prim ödemeleri 3600 – 4400 gün sayısına ulaşmış olması gerekir. BAĞ-KUR sosyal güvencesine sahip olan engelli kişilere, engelli erken emeklilik hakkı 2008 senesinden sonra tanınmıştır. Engelli olan kimseler engelli erken emeklilik hakkından yararlanmak için ilk etapta vergi indirimi almış olmaları gerekir. Engelli erken emeklilik imkanı için defterdarlık veyahut ilgili vergi dairelerine şahsen başvurmak suretiyle yapmaları gerekir. Engelli olan bireyler ya doğuştan engelli olmuş olabilirler veyahut çalıştıkları iş yerinde geçirdikleri bir kaza nihayetinde iş gücünün bir bölümünü kaybetmiş olabilirler. Bu halde erken emeklilik için değişik şartlar uygulanır.

Malullük durumundan yararlanmak isteyen engelli fertlere, çalıştıkları işte bir iş kazası nihayetinde iş gücünün yüzde 60'nı kaybetmiş olması durumunda malulen emeklilik imkanı tanınmıştır. Malullük halinde olan engelli bireyler, engelli erken emeklilik şartları kapsamında en az 10 senelik sigortalılık zamanı ve 1800 sigorta prim ödemelerine sahip olmaları gerekir.

Özürlü olan kişiler Sosyal Güvenlik Kurumu aracılığıyla belirlenen yüzde 40 ve daha çok oranda özürlülük raporuna sahip olması halinde bu kimselere erken 72 tanınmıştır. Özürlü bireyler işe başlama tarihlerine göre, sigortalılık zamanı, sigorta prim ödeme gün sayısı olması gerekmektedir ve bu durumda yaş şartı aranmaksızın erken emeklilik hakkına sahip olurlar.