Dünyada yaşayan engelli vatandaşlarımızın istihdamlarının yapılmış olması gün geçtikçe daha fazla artmaktadır. Ama istihdamın peşi sı...
Dünyada yaşayan engelli vatandaşlarımızın istihdamlarının yapılmış olması gün geçtikçe daha fazla artmaktadır. Ama istihdamın peşi sıra engelli bireylerin emekliliklerinin de kolay olmasına dikkatli olunması gerekir. Engelli emeklilik koşullarına geçmeden önce engelli kavramının yasalarda geçen tanımına bakmakta yarar var. Engellilik veyahut diğer bir deyişle özürlülük yasalarda “doğuştan ya da sonrasında bir sebeple bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini türlü derecelerde kaybetmesi nedeni ile toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama güçlükleri olan ve korunma, bakım, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan şahıs” olarak tanımlanmıştır.
Esasen ülkelerin gelişmişlik düzeylerini gösteren etmenlerden birisi de engellilere sağlanan kolaylıklardır. Engellilere günlük hayatlarına daha fazla katılabilmeleri ve hayatlarını devam ettirebilmeleri için çok pratiklikler sağlanmakta ve bu kolaylıkların çeşitleri gün geçtikçe arttırılmaktadır. Bunlardan birisi de engellilere emeklilik olmada getirilen kolaylaştırmadır. Engelli emeklilik şartları, diğer vatandaşlara göre daha farklı şekilde hazırlanmıştır ve böylelikle engelli insanlarımız daha kolay emekli olabilmektedirler.
Engelli emeklilik koşulları yasalarda belirtilmiştir. Öncelikle geniş açıdan bakmamız gerek duyulursa engellilerde emekli olmak için 3 şart bulunur:
Prim ödeme vakti
Sigortalılık zamanı
Yaş
Engelli emekliliklerinde yaş bakılmayan koşullardan birisidir, ek olarak buna ilaveten prim ve sigorta süreleri de diğer normal emekliliklere göre daha da basitleştirilmiştir. 2008 senesinden önce engellilerde erken emeklilik şartından Bağ-Kurlu olan engelliler faydalanamıyordu. Lakin 2008 senesinden başlayarak Bağ-Kurlu olan engelli insanlarımız da engelli emeklilik hakkından faydalanmaya başlamışlardır.
Engelli emeklilikleri ve engelli emeklilik şartları ilgili yasalarda yer alır. Sosyal Sigortalar Kurumunun engellilerle alakalı emekli olma bölümünü belirleyen ana hükümleri 1 Ekim 2008'de yürürlüğe girmiştir. Yürürlüğe giren bu hükümlere göre yaş şartı aranmaksızın bir engelli çalışarak yahut primini ödemek suretiyle erkenden emekli olabilir ve hayatına öyle devam edebilir. Getirilen bu yeni düzenleme ile engellilerin emekli olabilme olanakları daha da kolaylaşmıştır.
Engelli kişiye, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce %60 ve daha çok oranda hastalık veyahut engeli bulunabilen ve bu yüzden malullük aylığından yararlanamayanlara, minimum on beş seneden beri sigortalı bulunmak ve minimum 3960 gün prim bildirmiş olmak koşuluyla ihtiyarlık maaşı bağlanır. Yetkili sağlık kurullarınca usulüne münasip düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi evrakların incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının değişik olmasına göre değişik günlerde prim ödeme şartı bulunur. Örnek verilecek olursa; %50 ile % 59 arasında bir kayıp oranına sahip olduğu anlaşılan sigortalılar, minimum 16 seneden beri sigortalı olmaları ve 4320 gün prim bildirmiş olmaları gerekir. Kayıp oranları % 40 ile % 49 arasında olduğu anlaşılan engelli sigortalılar ise, asgari 18 seneden beri sigortalı olmaları ve 4680 gün prim ödemiş olmaları gerekmektedir.
Engelli emeklilik şartlarında prim bildirmiş olanlar yaşa bakılmaksızın erken emekli olabilirler. Ayrıca bunlara ilaveten, emekli olma halinde işe başlama sürelerine göre farklılaşan şartlar getirilmiştir.
Engelli emeklilik şartlarında 1 Ekim 2008 öncesinde işe girmiş olan SSK'lılara da ayrı bir yer verilmiştir. 1 Ekim 2008 gününden önce ilk defa sigortalı olanlardan, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce hastalık ve engeli bulunup da ayıktan faydalanamayan sigortalılar, yaşları ne olursa olsun asgari on beş seneden beri sigortalı bulunmak ve minimum 3600 gün prim ödemiş olmak koşuluyla yaşlılık aylığından yararlanabilirler.
Engelli emeklilik koşulları memurlarda da doğuştan yahut sonrasında engelli olup olmamalarına göre farklılık göstermektedir. Doğuştan özürlü olup da ellerinde rapor olmayanlar 
Dilerseniz bir sonraki makalemiz olan Bağkur geriye dönük tescil işlemleri adlı yazıyı inceleyebilirsiniz.
Yorumlar
Henüz yorum yapılmadı.