Engelli dereceleri

İnsanlar bazen doğuştan gelen engellerden ötürü bazen de geçirdikleri hastalıktan veyahut kazadan ötürü engele sahip olabilir. Bu engellerin türlü dereceleri olur. Engelli derecelerinin hesaplanması konusu da bu çerçevede önemli olur. Kişiler hayatta bazen engel derecelerine göre indirimlere sahip olabilir. Böylelikle engelli ülkede yaşayan kişiler daha rahat bir yaşan sürdürebilmektedir.

Engelli, fiziki, zihinsel bir rahatsızlıktan ötürü yahut kaza nihayetinde bir takım hareketleri yapamayan, duyu veyahut işlevleri kısıtlanmakta olan kişidir. Engeller sonrasında ortaya çıktığı gibi doğuştan da gelebilmektedir. Birden fazla engeli bulunabilen insanların engelli dereceleri hesaplanması bazı kurallar ile yapılmaktadır.

Engelli vatandaşlara bu engelli dereceleri çerçevesinde vergilerde belli oranlarda indirim yapılabilir. Bunu yapmak için de engelli derecelerinin doğru hesaplanmış olması önemlidir. Engelli derecelerinin yanlış hesaplandığı hallerde negatif sonuçlar meydana gelebilir.

Engelli insanların sağlık kurulu raporu almaları, raporların geçerliliği ve değerlendirme prosesi Engellilik Ölçütü, Sınıflandırması ve Engellilere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkındaki yönetmelik çerçevesinde belirlenmiştir. Engelli bireylerin engelli oranları belirlenirken Engel Oranları Cetveli adındaki bir cetvel kullanılır. Bu cetvel yardımıyla bulunabilen engel oranları % ile belirtilir.

Balthazard Formülü

Engelli derecelerinin bulunmasında diğer bir yöntem de Balthazard formülüdür. Eğer engelli vatandaşın birden fazla engeli var ise engel oranı bu yol ile hesaplanır. Balthazard formülünün uygulanma şeklini şöyle maddeleyebiliriz:

Her şeyden önce engelli vatandaşın engel oranları ayrı olarak belirlenir.

Engel oranları en yüksekten başlanarak sıraya dizilir.

Engelli vatandaşın sahip olduğu maksimum engel oranı, % 100'lük orandan çıkartılır. Buradaki % 100, vatandaşın bütün vücut fonksiyonunu gösterir.

Bu işlem nihayetinde bulunabilen sayı, ikinci sıradaki engel oranıyla çarpılır ve çarpım sonucu 100'e bölünür. Bu işlemin nihayetinde bulunabilen sayı da azami engel oranı ile toplanır. Böylelikle ilk ve ikinci rahatsızlıktan ötürü kişinin sahip olduğu engel oranı bulunmaktadır.

Engelli kişinin engeli ikiden daha çok ise, ilk ve ikinci sıradaki rahatsızlıklarının yukarı kısımdaki işlemle bilinen engel oranı ilk sıraya, diğer engel oranı da ikinci sıraya konulur. Benzer işlemler tekrar uygulanmaktadır.

Balthazard formülü ile birde fazla engele sahip olan insanların engelli derecelerinin ve engel oranlarının hesaplanması bu şekildedir. 60 yaşın üstündeki insanların Balthazard formülü ile engel oranlarının hesaplanması esnasında engellilik oranına % 10 eklenmektedir.

Belirlenen Engelli Dereceleri

Bilindiği gibi engel derecelerine göre engelli vatandaşlara bazı kapsamlarda indirimler yapılabilir. Bu engelli dereceleri yönetmelikte şöyle belirlenmiştir:

Birinci Derece Sakat: Çalışma gücünün % 80'inden fazlasını kaybeden engelliler.

İkinci Derece Sakat: Çalışma gücünün % 60'ından fazlasını kaybeden engelliler.

Üçüncü Derece Sakat: Çalışma gücünün % 40'ından fazlasını kaybeden engelliler.

Belirlenmiş olan engelli dereceleri yukarı kısımdaki gibidir. Bu engelli derecelerine göre vergilerde de belli oranlarda indirimler uygulanır. Bu indirimler, serbest meslek çalışanı olup bakmakla yükümlü olduğu engelli bir akrabası var ise da uygulanır.

Engelli derecelerine göre vergide yapılmış olan sakatlık indirimlerinin oranlarını şöyle sıralanmaktadır:

Birinci Derece Sakatlarda: 900,00 TL

İkinci Derece Sakatlarda: 470,00 TL

Üçüncü Derece Sakatlarda: 210,00 TL sakatlık indirimi uygulanır.

Aylık Ücretlere Engelli İndirimi Etkisi

Engelli dereceleri üstteki gibidir. Şimdi de engelli dereceleri çerçevesinde engelli indirimlerinin aylık ücrete tepkisini inceleyelim. Bahsi geçen olan devlet memurlarının aylık ücretlerinin belirlenmesi esnasında, yararlanabilecekleri engelli indirim miktarı, aylık matrahtan indirilir ve yeni tutarın üstünden Gelir Vergisi hesaplanmaktadır.

Engelli indiriminden yararlanacak olan kimse sayısı birden fazlaysa, her kişinin engel derecesi temel alınmak suretiyle hesaplanan tüm engelli indirim tutarı, memur olarak çalışanların aylık gelir matrahlarından indirilmektedir. Belirlenmiş olan engelli indirim oranları bu şekildedir.